PARIJS, 24 JANUARI 2016
door ALEXANDER FURY
Nostalgie is een krachtig iets, dat heeft dit seizoen bewezen. Als mensen het niet aan de kaak stelden, kondigden ze het aan als hun volgende grote inspiratiebron. Herinneringen aan het verleden hebben een sterke aantrekkingskracht op mode, waar de heroplevingen van de afgelopen decennia steeds maar ronddraaien in steeds kleiner wordende kringen. Tussen haakjes, Yves Saint Laurent hield van een beetje Proust - er is een Louis Vuitton-koffer die speciaal is gemaakt om zijn volumes te dragen die momenteel te zien zijn in het Grand Palais, in een tentoonstelling gewijd aan de legendarische geschiedenis van dat merk. Vuitton, ik bedoel; hoewel er een Saint Laurent-museum is net in de rue.
De kracht van herinnering was het idee dat Thom Browne onderzocht: zijn herfstshow bestond, zei hij, ongeveer 13 jongens die hun herenclub van 30 jaar geleden opnieuw bezochten, misschien fysiek, zeker geheugensteuntje. Vandaar het feit dat elke outfit in drieluik verscheen: de eerste in lompen; dan een lichte mate van angst; eindelijk, ongerept. Elk bevatte variaties op klassieke mannelijke kleding - rokjassen, militaire overjassen, met bont afgezette chesterfields - en werd bekroond met een bolhoed die griezelig over het gezicht was getipt. Het was geen proces van desintegratie, maar van regeneratie, terugkeren naar vroegere glorie. In het begin sloegen een paar modellen stofdoeken van de aankleding van een old-boysclub, waaronder een grote kroonluchter, stoelen met rugleuning en een dozijn vergulde lijsten van een bakker.
In À la Recherche du Temps Perdu raakt Proust in vervoering door de herinneringen die worden opgeroepen door een in thee gedompelde madeleine. Er was veel vergelijkbaar stof tot nadenken bij Browne's show: onwillekeurige herinneringen - noties die onbedoeld werden opgeroepen, maar die vaak net zo krachtig zijn. Toen de modellen hun plaats innamen, het perfecte origineel tegenover een duo van "onvolmaakte" vervalsingen, was het gemakkelijk om tinten Dorian Gray te zien - niet alleen vanwege de kleur van Browne's favoriete wol. Die woeste modellen zouden zijn geteisterde olieachtige portret kunnen zijn, wiens jeugdzucht zo het systeem van de mode weerspiegelt. Zijn we tegenwoordig niet allemaal gedwongen getuige te zijn van ons eigen verval? En is tijd niet het enige dat zelfs de rijksten niet kunnen kopen? We kunnen het niet terugdraaien, zeker niet. Tijd was een obsessie van de kunstenaar René Magritte, en er waren ongetwijfeld echo's van zijn werk in de maskerende bolhoeden, de herhaling, de lege lijsten.
Tijd is iets wat ontwerpers vaak hebben gezegd als ware luxe, vooral in de afgelopen jaren, toen het steeds kostbaarder werd. Het kostte ook veel tijd om deze kleding te maken, die ongetwijfeld luxueus was. Sommige van de patching, verontrustende en opzettelijke slijtage maakten de onvolmaakte ongetwijfeld arbeidsintensiever - perfecter - dan de smetteloze outfits. 'Soms is het mooier,' mijmerde Browne, over de losse parels geborduurd op een korte cape en met jet versierde rok.
Je herinnerde je ook catwalks uit vroeger tijden, toen ontwerpers echt alles uit de kast haalden om een show op te voeren, om een verhaal op te roepen via hun kleding. Van die oude school zijn er niet veel meer over. Misschien zijn de tijden veranderd; of misschien hebben ontwerpers gewoon niet veel te zeggen, of de tijd om het te zeggen, in het versnelde systeem van de hedendaagse landingsbaan. Thom Browne organiseert elk seizoen voor herenkleding een show; hij presenteert Pre-Fall collecties en toont dameskleding in amper twee weken tijd. De tijd is ongetwijfeld in zijn gedachten.
Goede mode kan op vele niveaus spreken. Ga maar door over Oscar Wilde en Proust en Browne mag dan wezenloos knipperen (hij deed het bij mij). In de basis ging deze show ook over een inventieve manier om boeiende kleding te tonen, prachtig gemaakt, maar met een verborgen betekenis ingebed in elke naad. Eentje om nostalgisch van te worden, als je terugdenkt aan geweldige modeshows uit het verleden.