Аяк киеме - кешеләр кигән иң еш очрый торган кием төре. Археологик ачышлар буенча, кешеләр борыңгыдан ук аяк киеме киеп йөриләр. Кызыклы аяк киеме фактлары бар, алар турында күп сөйләшмиләр. Статистикадан башлап, аяк киеме эволюциясенә кадәр, аяк киеме турында күп фактлар педро аяк киеме һәм башка кибетләр яхшы билгеле түгел. Биш кызыклы фактны белү өчен укыгыз, сез моңа кадәр белмәгәнсездер.
1. Башмаклар башта ирләр кигән
Хатын-кызлар биек үкчәле киенүчеләр генә дип уйлаган булсагыз, сез гел ялгышасыз. Ирләр аларны биеклекләрен арттыру һәм көчлерәк булып күренү өчен борынгы заманнарда кигәннәр. Бу тенденция Рим чорында Неро кебек императорлар белән популяр булган, алар алты сантиметрлы платформа сандали кигәннәр. Рыцарьлар шулай ук коралларын идарә итәрлек һәм авыррак итәр өчен үкчәләр белән итекләр кигәннәр. Моннан тыш, биек үкчәле аяк киеме мода өчен түгел, ә солдатларны ат артыннан тайпылу өчен эшләнгән.
Ир-ат аяк киеменең популярлыгы вакыт узу белән күп үзгәрмәде, күпләр һаман да дусларына яки хезмәттәшләренә караганда озынрак булырга мөмкин булганны эшлиләр. Кайберәүләр махсус лифт аяк киемен яки итек эчендәге лифтны сайлый алса, икенчеләре кыска кешеләр янында басып торганда, көн дәвамында уңайлыклар тудыручы аяк киеменә таба борыла.
2. Грек актерлары сәхнәдә платформалар кигәннәр
Грек актерлары көндәшләренә караганда озынрак һәм көчлерәк булып күренү өчен сәхнәдә платформалар киеп йөриләр иде. Чөнки халыкның күпчелеге уртачадан кыскарак иде, биеклектә берничә кеше генә иде. Аяк киеме аларны шулай ук оекбаш, түбән аяк киеме яисә хәтта аяксыз йөргән башка актерлардан аерып тора. Чынлыкта, ул вакытта күпчелек кеше аяксыз иде, һәм аяк киеме зиннәтле саналды. Алар шулай ук бик кыйммәтле һәм кыйммәт иде, чөнки алар хайван тиресеннән ясалырга тиеш иде.
Бу практика б. Э. К. V гасырда башланган, ләкин озакламый хатын-кызлар бу идеяны Элизабетхан чорында кабул иткәннәр. Бу вакыт эчендә платформа үкчәләре тагын да югарырак үсә һәм еш кына асылташлар яки алтын яфраклар белән бизәлгән. Бүгенге көндә мондый экстравагант дизайннарны бөтен дөньядагы мода шоуларында күрергә мөмкин.
3. Аяк киеменең үлчәмнәрен үлчәү Арпа белән башланды
1300-нче елларда Британиядә аяк киеме зурлыгын үлчәү берәмлеге буларак арпа бөртеге ашлыгы кулланылган. Measлчәү стандарты ахыр чиктә кеше бармагы киңлегенә әверелде. Өч арпа бер дюймны тәшкил итә, һәм аяк киеменең зурлыгы аның җайланмасының озынлыгы иде.
Төньяк Америкада аяк киеменең зурлыгы башта француз берәмлекләренә нигезләнгән. 1900-нче елларга кадәр алар Британиядә дә, Канадада да дюймга күчә. Европада хатын-кызлар ир-ат аяк киемен кигәннәр, чөнки алар өчен стильләр җитмәгән. Япониядә хатын-кыз аяк киеменең озынлыгы үлчәнде, чөнки хатын-кызларның аяклары ир-атларга караганда озынрак иде. 1908-нче елга кадәр Америкадагы аяк киеме компанияләре ике җенес өчен дә бер үк үлчәмдә аяк киеме ясый башладылар.
Бүгенге көндә аяк киеменең зурлыгы дюйм һәм фракцияләрдә үлчәнә. Бу С.А. Данхэм исемле Америка компаниясе тарафыннан стандартлаштырылганга, аяклары кечкенәләргә караганда пропорциональ булган аяк киеме җитештерә башлаган. Ләкин, төрле илләрнең үлчәмнәре Төньяк Америка эчендә дә бар, анда Канада дюйм урынына сантиметр куллана. Мексика сантиметрны да, дюймны да кулланып, аяк киеменең зурлыгын үлчәүдә АКШ стандартына иярә. Бу регионнар арасында яки чикләр арасындагы төрле стандартлар аркасында халыкара дәрәҗәдә сатып алуны кыенлаштыра.
4. Филадельфия - уң һәм сул аяк киеменең беренче парының килеп чыгышы
Беренче пар уң һәм сул аяк киеме Филадельфиядә, Пенсильвания штатында, 1818 нче еллар башында Уильям Янг исемле аяк киеме ясаучы тарафыннан ясалган. Ул аның кибетенә килүчеләргә еш туры килгән икесен тапканчы ярты дистә яки күбрәк парны сынап карарга туры килгәнен күрде. Бу вакытта аяк киеме җитештерүчеләрнең күбесе бөтен аяк киемен “раунт” стилендә җитештерделәр, димәк, аяк киеме һәр аякта бер аяк киеменнән торган комплект рәвешендә сатылды. Бу төрле размерлы аякларга мохтаҗ булган клиентлар өчен проблемалар тудырды, чөнки бер өлешнең генә эшләгәндә ике тулы пар сатып алу дигән сүз. Шулай итеп, Яшь аларны ташлап кына яхшы күнне әрәм итү урынына, уң һәм сул өлешләрне җитештерә башлады, алар күн теле белән бер-берсенә бәйләнергә мөмкин булган аяк киемен ясарга.
5. Фән аяк киеменә наркоманияне аңлатырга мөмкин
Беләсезме, уртача хатын-кыз 60 яшькә кадәр аяк киеменә 40,000 долларга кадәр акча сарыф итәчәк? Гаҗәп, бу наркоманияне аңлатырга мөмкин, һәм бу "хатын-кызлар аяк киемен ярату" гына түгел. Аяк киеме кибетендә хатын-кызларны өйрәнүче галим бик кызык нәрсә тапты. Биек үкчәләр тирәсендә булганда, аларның мие допамин чыгарган, бу аларны аяк киеме тирәсендә яхшы хис иткән.
Түбән сызык
Аяк киеме язылган тарихка кадәр булган. Кайберәүләр аяк киеме чынлап та кеше эволюциясе өчен мөһим уйлап табу дип бәхәсләшәләр, чөнки бу кешеләргә тиз арымыйча ерак араларга барырга мөмкинлек бирә. Бу дөрес булса да, аяк киеменең күп фактлары бар, алар җәмгыятьтә зур уңышларга ирешергә мөмкинлек бирделәр.